ANGIE DOES BOSNIA ( 6. deo )

Zahvaljujući svojim mentorima iz CFR-a, Đavolina je svetsku premijeru filma upriličila u njihovom sedištu u Njujorku. Osim glumaca i ostalih članova filmske ekipe, njeni dragi gosti bili su Vesli Klark, Džejms Rubin i supruga mu Kristiаn Amanpur koja je kao najzloglasnija prezenterka američke ratne propagande i perjanica ratno-hučkaškog novinarstva bila i najkvalifikovanija da se pre projekcije obrati prisutnima i predstavi im film.

Na Anđelinin poziv, iz Sarajeva su došli specijalni gosti, a to su oni isti predstavnici udruženja žena žrtava rata i logoraša iz Federacije koje je sada zamolila da joj pruže još jednu šansu kako bi ih uverila da su njihovi pozivi na bojkot filma i teške reči koje su joj svojevremeno uputili bili neopravdani. Film se najviše dopao Vesli Klarku kome su scene bombardovanja srpskih civila naterale suze radosnice na oči podsetivši ga na njegov prvi zapaženi internacionalni nastup iz 1995. godine pod nazivom Deliberate Force, posle debija kojim se proslavio na domaćem terenu poznatom kao Waco massacre:

- Film je moćan, on mi je vratio u sećanje veoma teška vremena. Rat, nasilje, političke manipulacije i prevare, besmislene predrasude i sve mržnje sadržane u starom nerazrešenom konfliktu.

Ni poznati američki i evropski reditelji čuveni po svojim surovim i kontroverznim filmovima nisu mogli da ostanu ravnodušni prema Đavolininom brutalnom umetničkom delu, da ne osete ljubomoru prema njenom rediteljskom daru i hrabrosti i ne ostanu zadivljeni spontanošću i ruralnim temperamentom njenih glumaca.

Đavolini je, međutim, bilo najvažnije što su njeni gosti iz Sarajeva bili oduševljeni filmom. Kako su i mogli da ostanu ravnodušni pred argumentima koje su im u svakom kadru filma servirali general Nikola, sin mu Danijel i njegova ekipa, pa je tako Žolijeva najzad dobila blagoslov koji je najviše želela.

Ali američka filmska kritika nije bila tako blagonaklona prema Đavolini kao njeni specijalni gosti na premijeri, pa tako čak ni u najpoznatijim listovima američke vlade čiju je politiku Žolijeva promovisala i opravdavala, kao što su NY post i LA times, nisu mogli da prećute njen rediteljski diletantizam:

Is it a bad sign when you want a movie to end almost as much as the war it's about? 
Sam Adams
Los Angeles Times

 A mix of the powerful and the ridiculous, and eventually the ridiculous wins.

Mick LaSalle
San Francisco Chronicle

The tendency that often sinks Angelina Jolie's performances -- overemphasizing certain naturalistic behaviors at the expense of well-rounded characterization -- more or less sinks her first film as writer-director.
Ben Sachs
Chicago Reader

A head-spinning mix of dead babies and romantic dinners, pillow talk and mass executions. Blood and honey don't taste right together.

Kyle Smith
New York Post

Nezavisni kritičari nisu bili tako uzdržani:

A movie that started out so earnestly begins to seem like something Madonna might have made.
Mick LaSalle,
Sfgate.com


There are plenty of moviegoers who're unaware of global atrocities but not so many who also want to sit through a mediocre bummer starring nobody they've ever heard of. With subtitles.
Movies.com


Sex, violence, distortion of historic facts and fabrication appear alive and well in Hollywood as cinematic tricks are used to distract and entertain us. This film stinks the same way as "Behind the enemy lines".
Cinoeye

Ono što je sve kritičare posebno iznenadilo bila je velika količina nasilja, a posebno seksualnog koje je u svom filmu prikazala jedna žena reditelj.

Svi su se, takođe, složili da su ove scene koje je Đavolina očigledno režirala sa posebnim zadovoljstvom, bile kontraproduktivne.

Jolie will happily serve up sexual violence and disturbing gunply to smack around her audience, but meaningful characterization is lacking, constipating the soulfulness of the screenplay.

Brian Orndorf,

BrianOrndorf.com

Watching this movie was akin to watching a moving slideshow of horror; an exercise in recreating history, rather than telling a story. SarahGopaul,
Toronto film scene

In spite of its purported intent-to vividly portray criminal warfare-Jolie's new film bleeds with the delight of capturing violence for its own sake.

Matthew Sorrento,

Film Threat

After a while, Jolie's catalogue of horrors begins to feel less like a necessary addition to an underconsulted historical record and more like a numbing assault on the viewer.

Andrew Schenker,

Slant Magazine

Those characters are hard to believe, and the bloody narrative has an oddly bloodless effect.

Rick Groen,

Globe and Mail.

Urednici američkih sajtova specijalizovanih za promociju porodičnih filmova, koji takođe, upozoravaju roditelje na neprimeren sadržaj i problematične scene u filmovima drugih žanrova – bili su zgroženi. I pored velikog razumevanja za Đavolinine humane namere, nisu mogli da preporuče njen film u vaspitno-obrazovne svrhe: 
Parents need to know that although In the Land of Blood and Honey -- actress Angelina Jolie's writing/directing debut -- is ostensibly a romantic war drama, it has much more gory, highly disturbing war imagery than romance.........It's possible that very mature teens could learn something about the horrifying conflict in 1992 in Bosnia-Herzegovina by watching, but unfortunately, the information isn't presented with the greatest of clarity, and the material is far too strong for kids under 18.
commonsensemedia.org

A evo i reakcije jednog četrnaestogodišnjaka koji se i pored gornjeg upozorenja osmelio da ga pogleda:

Movie is beyond inappropriate!...words can't describe how I feel! Maybe the proper word is disgusted???? This movie is sick(and not in the good way). Horrible scenes of rape and when the soldiers make the old woman take off their clothes! terrible and atrotious! Not for kids 100%%%%%%%%%%%%%%%! Seriously if their was a button beyond not for kids, i would have selected that!
littlemonster98

Strani filmski kritičari su se posebno osvrnuli na način na koji su u filmu prikazani Srbi:

In the Land of Blood and Honey focuses on bloodthirsty Serbs, who are determined to eradicate the Bosnian Muslims by killing as many men as possible and siring as many mixed-ethnic children by raping Muslim women.

Political Film Review

The ghastly particulars of ethnic cleansing, on the other hand, are on full display. Every 10 minutes or so, another woman is defiled, a baby killed or a pedestrian assassinated by a roving Serb convoy.

SarahGopaul,

Toronto film scene

… a handful of overly contrived plot points and the moustache-twirling bad guy depiction of the Bosnian Serb soldiers (Daniel’s Father in particular is straight out of a cartoon)

Kristal Cooper,

We Got This Covered

… going beyond acceptable dramatic license and presenting the Serbs as caricatures.

 Screen International 

Serbian groups have justifiably complained about Jolie’s glib stereotyping of Serbs as racist heavies.
Nathan Rabin
AV Club

Zbog limitiranog komercijalnog potencijala ILBH se u americkim bioskopima nasao u ogranicenoj distribuciji, ali je i pored toga iz njih morao vrlo brzo da bude povucen zbog slabog interesovanja. Za dva meseca prikazivanja, film koji je imao budzet od preko 10 miliona dolara ostvario je zaradu od samo 300.000$. Medjutim, ovako mlak prijem americke kritike i publike nije demoralisao Zolijevu - ona se spremala za turneju po Evropi:
- Volim ja Holivud, on me je i stvorio, ali jedino evropska publika i kritika ume da prepozna kvalitetan autorski film i njegovu umetnicku vrednost i oda mi priznanje koje zasluzujem.

Glamurozna evropska premijera, koju je svojim prisustvom uvelicao i Bred Pita, uprilicena je na najpoznatijem evropskom pc filmskom festivalu - nemackom Berlinaleu. Kolika je bila trema koja je tresla Djavolinu mogli smo da saznamo iz nemacke stampe:

Uoči premijere u Berlinu Angelina Jolie je priznala kako je, sedam dana pre početka prikazivanja svog prvog filma, kolabirala pod tušem. Šokantnom iskrenošću ova holivudska diva pričala je o momentima u kojima joj nije mogao pomoći ni Brad Pitt.
“Osetila sam svu težinu odgovornosti koju imam prema žrtvama tog rata”, kazala je Jolie za Focus.

Na Djavolininu zalost, evropski kriticari nisu bili nista blazi od svojih americkih kolega. Najostriji je bio Bor Beekman, filmski kriticar jednog od najtiraznijih holandskih dnevnih listova “De Volkskrant”, koji je film ocenio jedinicom napisavsi da je reziserski debi Andjeline Zoli haotican i neprirodan ratni porno.
Jedini koji su bili blagonakloni prema Djavolininom rediteljskom prvencu bili su Nemci koji su ILBH opisali kao mocan, dirljiv i impresivan film. Oni, naravno, nisu mogli da dozvole sebi da budu kriticni prema jos jednom filmu u kojem su kao negativci dominirali Srbi koji su ih posle citavih 40 godina zamenili u ulogama najvecih svetskih zlocinaca. Njihovo odusevljenje filmom Djavolini je zvanicno preneo nemacki ministar inostranih poslova Gvido Vestervele na sastanku koji je Zolijeva sa njim odrzala u Berlinu u okviru njenih redovnih politickih aktivnosti.

Ostale hvalospeve mogla je i sama da vidi u najuglednijim nemackim listovima:

Drama iskazana jakim slikama, snazno odigranim scenama i jednostavnom formom. Rec je o nepoliticnoj melodrami koja pocinje kao obicna ljubavna prica. U ovom prikazu rata nicega niste postedjeni. Ni egzekucija, ni pokolja i masovnih grobnica. Kao da su uskrsnuli nacisticki logori iz II svetskog rata.
Jorg Schening
Der Spiegel

Ovo je prica ispricana tanano i sa merom Kad je vec odlucila rezirati film, mogla je Angelina Jolie napraviti i laksi posao. Ali ne, svu prljavstinu, nasilje, bol i patnju, koju je upoznala kao ambasador dobre volje, Jolie je stavila u svoju ratnu dramu "U zemlji krvi i meda".Kad se Angelina pojavi pred vama u svetlo bez haljini kratkih rukava, s vrlo visokim potpeticama sa svojim tajanstvenim ocima, bujnim usnama i kovrdžzma, ona je zvezda. Ali čim počne da priča o svom filmu, o zemlji i ratu koji je tema njenog rediteljskog debija, postajete svesni samo njenog integriteta koji stoji ispred obavljenog posla.
Anke Sterneborg
S'ueddeutsche Zeitung

"U zemlji krvi i meda" po svemu je izvanredan film, bas kao sto je i na Angelini Jolie sve izuzetno: njen izgled, njena karijera, njen partner, njena dozvola za letenje, njen humanitarni rad, njen status zvezde. Žena koja je igrala Laru Croft, koja je cesto glumila hladnokrvne profi-ubice, koju je lako zamisliti s pistoljima, napravila je film koji se bavi ratnim zlocinima nad zenama. Ima u tome nesto pomalo sestrinsko. Slucajno su u publici oko mene u bioskopu sedele uglavnom zene. Gotovo sve su plakale, neke od njih i po nekoliko puta.
Johanna Adorjan
Frankfurter allgemeine Zeitung.

Za razliku od nemackih, drugi novinari nisu u filmu videli nikakav humanitarni i drustveno-korisni angazman, vec jeftino politikanstvo i Djavolininu licnu promociju:

The denouement that sorts it all out moves from predictable tragedy to ludicrous redemption; closing titles confirm that the motivating intent in making In the Land of Blood and Honey was activist rather than artistic. Jolie has constructed a persona as the anti-movie star, but in making a United Nations extra-credit project about the Bosnian War that pointedly criticizes the U.S. role in a conflict now safely in history's rearview mirror, she has produced a sanctimonious vanity commercial for her own good intentions. That's about as Hollywood as it gets.

Karina Longworth 

Village Voice

Throughout the film, Jolie puts politics ahead of story and character, blatantly imposing a message on the film. And the result is a movie whose narrative feels like a fictionalized United Nations presentation.

Jake Koyle
Associated Press

Feels more like one of those overly scripted appearances celebrity activists are always making in front of Congress.

Stephen Whitty 
Newark Star-Ledger

Ali najnize ocene kojima su americki i evropski kriticari ocenili njeno rediteljsko umece, kao i sokiranost publike brutalnim scenama nasilja i seksa u filmu, nisu ubedile Djavolinu da se okane rezije, jer ona ILBH nije ni snimila da bi se dopao publici i kritici, vec da ona sama moze da uziva u njemu. Zato nas i nije iznenadila vest da je planirala da ponovo stane iza kamere kako bi rezirala filmsku adaptaciju svetski popularnog zenskog stiva - erotskog vikend romana 50 Shades of Grey (Pedeset nijansi siva) u kojem dvoje glavnih junaka istrazuju granice svoje perverzije i izdrzjivosti u upraznjavanju sado - mazo seksa. Na zalost ili na srecu po citateljke ovog S/M ljubica, Zolijevoj je u ovom slucaju izmakla rediteljska stolica, ali ne sumnjamo da ce ona vrlo brzo pronaci drugi projekat slicne vrste koji bi na isti nacin spojio njene rediteljske ambicije sa zadovoljavanjem njenih specijalnih apetita.
Posle Berlina, Djavolina leti u Pariz na francusku premijeru filma gde je docekuje Bernar Anri Levi, njen kolega - profesionalni ratni huskac, glavni ideolog vojnih intervencija i vatreni zagovornik humanitarnog bombardovanja i reditelj u pokusaju. Naravno da je osvedoceni srbomrzac bio odusevljen Zemljom krvi i meda i da je zato o autorki i njenom delu imao samo reci hvale:

Politički angažovan film? Delimično? Film koji ne preza od upuštanja u borbu i  kada je to potrebno preuzimanja rizika da ga kreteni optuže za manihejizam. Da, naravno. To je film koji stvari naziva pravim imenom. Film koji srpske vojnike iz tog vremena naziva fašistima i trudi se da u konfuziji tih mračnih vremena razlikuje žrtve od dželata. I film koji na kraju ,da pozajmim Godarov izraz, nije samo to nego je tačan. Film koji pruža pravdu mrtvima i odaje čast preživelima. Razmislite o bosanskom društvu koje je svesno svojih najbolnijih rana. Odjednom se pojavljuje velika glumica, a i velika dama, koja je iskoristila svoj ugled da bi im, po prvi put, bilo dozvoljeno da podignu svoje pognute glave.

http://www.huffingtonpost.com/bernardhenri-levy/angelina-jolie-bosnia_b_1290338.html

Najpoznatiji samoproklamovani evropski filozof savetovao je Đavolinu da ne dozvoli da je negativne kritike koje dobija za svoj film i društveno-politički angažman pokolebaju u njenoj borbi za svetski mir i pravdu, jer se i sam sa njima svakodnevno suočava, ali ni pretnje, pa čak ni fizički napadi kojima je bio izložen, nisu ga sprečavali da istrajava na svojoj uzvišenoj misiji večite savesti čovečanstva.

 Čuven po svojoj skromnosti, specijalni savetnik bivšeg francuskog predsednika Nikolasa Sarkozija, nije želeo da se hvali Đavolini kako je hrabro podneo atak na svoj život i preživeo atentat koji je zbog dokumentarnog filma kojim je slavio okupaciju Libije i promovisao vojnu intervenciju u Siriji, izvršen na njega tortom najvećeg kalibra.

Žolijeva je bila presrećna zbog prilike da se sretne sa svojim iskusnijim kolegom koji joj je tolike godine bio uzor, a njegove misije u Avganistanu, Darfuru, Gruziji i Libiji predstavljale veliki izvor inspiracije u njenom humanitarnom radu. Naročito njegova misija u Bosni o kojoj je snimio i čuveni dokumentarni film koji je Đavolini predstavljao glavnu ideju vodilju prilikom pripremanja njenog rediteljskog prvenca. I baš na primeru ovog dokumentarca kojim je 94. godine svetu saopštio svoju verziju istine o bosanskom ratu, najpoznatiji evropski politički maneken i lažni humanista je predočio Đavolini kakve filmske kritike može da očekuje za svoj film i kakve će reakcije izazvati kod Srba. Jer on je sve to već iskusio. Pritom joj je rekao da ne treba da se iznenadi kada se na nju obruše i zadrti i profesionalno deformisani filmski kritičari kojima je forma važnija od suštine, jer su upravo takvi iskasapili njegov prvi igrani film Le jour et la nuit ( kojeg ni Alen Delon nije spasao debakla u francuskim bioskopima i ocene 2,5 na IMDB-u), a njegov dokumentarac Bosna okarakterisali kao: 

crno-belu predstavu o anđelima i demonima - kao kičersku i patetičnu odu Aliji Izetbegoviću i njegovoj vojsci suprotstavljenoj srpskim fašistima.

Levi je upozorio Đavolinu da će U zemlji krvi i meda gotovo sigurno biti zabranjen u Srbiji baš kao što se to desilo i sa njegovim filmom o Bosni na čije je prikazivanje u Beogradu morao da čeka čitavih sedam godina, sve do 2001. kada je, kako je rekao, tamo konačno svanulo sunce demokratije. Ali čak i tada, poverio se Levi Đavolini, i pored srdačne dobrodošlice, gostoprimstva i pažnje koju su mu ukazali njegovi domaćini i organizatori premijere u bioskopu REX (Dokumentacioni centar Ratovi 1991-1999 i jedan strani radio sa nacionalnom frekvencijom), on je od strane najvećeg dela gledalaca osetio tako snažnu negativnu energiju, tako veliku količinu mržnje i video toliko zlih pogleda da je još tada shvatio da je nemoguće iskoreniti fašizam kod Srba. Levi je iz skromnosti ponovo prećutao kolika je bila opasnost kojoj se tom prilikom izložio, jer ga inače ne bi tokom cele projekcije filma, pa i razgovora sa gledaocima koji je potom usledio, čuvali pripadnici francuskih službi bezbednosti pojačani i njegovim  telohraniteljima. Đavolina je sve ove savete i sugestije pažljivo saslušala, a da su joj i te kako koristili videlo se po tome što je sve napade i zasipanje đubretom koji su nakon premijere usledili po njoj i njenom filmu, stoički izdržala.  

A sada da se posvetimo najkontroverznijim chex aspektima Đavolinininog filma - silovanju 50000 bosanskih muslimanki i srpskim koncentracionim logorima u Zemlji krvi i meda.

SIMERIJANAC